Koniakowskie koronczarstwo na liście niematerialnego dziedzictwa UNESCO

Foto: PAP, Andrzej Grygiel

Heklowanie, czyli unikatowy sposób wytwarzania koronek, który stosują jedynie mieszkanki Koniakowa w Beskidzie Śląskim, został wpisany na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO – podała Lucyna Ligocka-Kohut z ośrodka kultury w Istebnej.

„Właśnie otrzymaliśmy pismo potwierdzające wpisanie na listę. To niesamowita nobilitacja dla koronczarek, które przez tyle lat heklowały głównie dla siebie. Mam nadzieję, że teraz będzie to duża promocja Koniakowa i koronczarstwa na świecie. Jest to sygnał, że warto pielęgnować ponad stuletnią tradycję i przekazywać ją swoim dzieciom, by nie zaginęła” – powiedziała w czwartek PAP Ligocka-Kohut.

Jak podkreśliła, nie istnieje żaden instruktaż heklowania. „Tego można się nauczyć tylko przyjeżdżając do Koniakowa. Ta unikalność przyczyniła się do wpisania heklowania na listę. Są wprawdzie panie w innych częściach Polski, które potrafią zrobić niektóre wzory, ale całości już nie. To występuje tylko w Koniakowie. Koronczarki do niedawna bardzo chroniły swoją profesję. Nie chciały uczyć osób spoza miejscowości. Teraz nieco się to zmienia. Organizowane są m.in. warsztaty” – powiedziała Lucyna Ligocka-Kohut.

Wniosek o wpisanie heklowania koniakowskich koronek na listę został złożony w Narodowym Instytucie Dziedzictwa wiosną. Prace nad jego przygotowaniem trwały rok. W tym czasie zostały poprzedzone m.in. badania naukowe, wywiady i konsultacje społeczne. Podczas jednego z takich spotkań koronkarki wybrały swoją reprezentantkę. Została nią Zuzanna Ptak, która hekluje od 10. roku życia.

Koronki są wizytówką wsi Koniaków. Są wykonywane z białych lub kremowych nici bawełnianych, twórczynie wykorzystują liczne motywy przyrodnicze i ornamenty roślinne, komponowane koliście lub gwieździście. “Ich unikatowość polega na tym, że powstają bez żadnego szablonu czy wzornika, a mnogość elementów pojawiających się w danym dziele zależy głównie od wyobraźni koniakowskiej koronkarki” – wyjaśniła Ligocka-Kohut.

Wciąż żywa tradycja heklowania sięga początków XX w. Taki sposób szydełkowania nie jest stosowany nigdzie indziej. Przechodzi z pokolenia na pokolenie. W rejonie Koniakowa mieszka ok. 700 koronczarek. Zdaniem Ligockiej-Kohut, można zauważyć jednak tendencję zanikową, ale odnosząc to do innych gałęzi twórczości ludowych, to ta tradycja nadal się rozwija.

Koronki w przeszłości często stawały się podarunkiem. Otrzymali je m.in. papież Jan Paweł II oraz królowa angielska Elżbieta II. W 2013 r. pięć mieszkanek Koniakowa stworzyło największą koronkę na świecie. Serweta ma średnicę 5 m.

Pierwszych wpisów na polską listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego dokonano w 2014 r. Znajdują się już na niej m.in. rusznikarstwo artystyczne i historyczne według tradycyjnej szkoły cieszyńskiej, szopkarstwo krakowskie i pochód Lajkonika, flisackie tradycje w Ulanowie, hafciarstwo kaszubskie szkoły żukowskiej, sokolnictwo, gwara warmińska jako nośnik tradycji ustnych, zabawkarstwo żywiecko-suskie i bartnictwo.

Według UNESCO dziedzictwo niematerialne to zwyczaje, przekaz ustny, wiedza i umiejętności oraz związane z nimi przedmioty i przestrzeń kulturowa, które są uznane za część własnego dziedzictwa przez daną wspólnotę, grupę lub jednostki. (PAP)

 

 

 

W kopalni Knurów-Szczygłowice doszło do zapalenia metanu

Bandyci napadli i okradli 61-latkę w centrum Katowic

Zdemolowano figurę Jezusa w Tychach

Ewakuacja Silesia City Center

Piekary Śląskie bez wody

Trudne warunki na śląskich drogach

Samochód osobowy zderzył się z piaskarką na DK81

Mija 19 lat od otwarcia Silesia City Center

Dwie osoby zatrzymane podczas festiwalu muzycznego MAYDAY

Chorzowski Alstom chce budować pociągi Intercity dla PKP

Został przygnieciony przez prasę do zgniatania śmieci

Powstał mural ku pamięci Romana Kostrzewskiego

Pierwsze udane ratunkowe cesarskie cięcie w Polsce. Niestety, matka niemowlaka zmarła

Śląska Noc Naukowców

Dachowanie samochodu w Rzuchowie na Śląsku

Wędkarz podczas łowienia ryb znalazł granaty, zapalniki i amunicję

16-latek zatruł się tlenkiem węgla

Katowice Tattoo Konwent 2024

Przetarg na odłowienie nutrii w woj. śląskim

Naukowcy ze Śląska prowadzą badania na kole podbiegunowym

Ze Śląska na Madagaskar

Największy salon z klockami LEGO w Polsce powstanie w Katowicach

Metrorower podbija Śląsk

Kopalnia Bobrek-Piekary zostanie zlikwidowana

Ewakuacja pociągu po nawałnicy nad Śląskiem

Szczęśliwiec z Tychów trafił “szóstkę” w Lotto. Wygrał ponad 2 mln zł

Wybuch butli z gazem w Dąbrowie Górniczej. Mężczyzna nie żyje

Pożar na zajezdni autobusowej w Bytomiu. Spłonęło 10 pojazdów

Chorzów Batory – wyjątkowa dzielnica