Koniakowskie koronczarstwo na liście niematerialnego dziedzictwa UNESCO

Foto: PAP, Andrzej Grygiel

Heklowanie, czyli unikatowy sposób wytwarzania koronek, który stosują jedynie mieszkanki Koniakowa w Beskidzie Śląskim, został wpisany na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO – podała Lucyna Ligocka-Kohut z ośrodka kultury w Istebnej.

„Właśnie otrzymaliśmy pismo potwierdzające wpisanie na listę. To niesamowita nobilitacja dla koronczarek, które przez tyle lat heklowały głównie dla siebie. Mam nadzieję, że teraz będzie to duża promocja Koniakowa i koronczarstwa na świecie. Jest to sygnał, że warto pielęgnować ponad stuletnią tradycję i przekazywać ją swoim dzieciom, by nie zaginęła” – powiedziała w czwartek PAP Ligocka-Kohut.

Jak podkreśliła, nie istnieje żaden instruktaż heklowania. „Tego można się nauczyć tylko przyjeżdżając do Koniakowa. Ta unikalność przyczyniła się do wpisania heklowania na listę. Są wprawdzie panie w innych częściach Polski, które potrafią zrobić niektóre wzory, ale całości już nie. To występuje tylko w Koniakowie. Koronczarki do niedawna bardzo chroniły swoją profesję. Nie chciały uczyć osób spoza miejscowości. Teraz nieco się to zmienia. Organizowane są m.in. warsztaty” – powiedziała Lucyna Ligocka-Kohut.

Wniosek o wpisanie heklowania koniakowskich koronek na listę został złożony w Narodowym Instytucie Dziedzictwa wiosną. Prace nad jego przygotowaniem trwały rok. W tym czasie zostały poprzedzone m.in. badania naukowe, wywiady i konsultacje społeczne. Podczas jednego z takich spotkań koronkarki wybrały swoją reprezentantkę. Została nią Zuzanna Ptak, która hekluje od 10. roku życia.

Koronki są wizytówką wsi Koniaków. Są wykonywane z białych lub kremowych nici bawełnianych, twórczynie wykorzystują liczne motywy przyrodnicze i ornamenty roślinne, komponowane koliście lub gwieździście. “Ich unikatowość polega na tym, że powstają bez żadnego szablonu czy wzornika, a mnogość elementów pojawiających się w danym dziele zależy głównie od wyobraźni koniakowskiej koronkarki” – wyjaśniła Ligocka-Kohut.

Wciąż żywa tradycja heklowania sięga początków XX w. Taki sposób szydełkowania nie jest stosowany nigdzie indziej. Przechodzi z pokolenia na pokolenie. W rejonie Koniakowa mieszka ok. 700 koronczarek. Zdaniem Ligockiej-Kohut, można zauważyć jednak tendencję zanikową, ale odnosząc to do innych gałęzi twórczości ludowych, to ta tradycja nadal się rozwija.

Koronki w przeszłości często stawały się podarunkiem. Otrzymali je m.in. papież Jan Paweł II oraz królowa angielska Elżbieta II. W 2013 r. pięć mieszkanek Koniakowa stworzyło największą koronkę na świecie. Serweta ma średnicę 5 m.

Pierwszych wpisów na polską listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego dokonano w 2014 r. Znajdują się już na niej m.in. rusznikarstwo artystyczne i historyczne według tradycyjnej szkoły cieszyńskiej, szopkarstwo krakowskie i pochód Lajkonika, flisackie tradycje w Ulanowie, hafciarstwo kaszubskie szkoły żukowskiej, sokolnictwo, gwara warmińska jako nośnik tradycji ustnych, zabawkarstwo żywiecko-suskie i bartnictwo.

Według UNESCO dziedzictwo niematerialne to zwyczaje, przekaz ustny, wiedza i umiejętności oraz związane z nimi przedmioty i przestrzeń kulturowa, które są uznane za część własnego dziedzictwa przez daną wspólnotę, grupę lub jednostki. (PAP)

 

 

 

Mieszkańcy głosują na najbardziej filmowe miejsce na Śląsku

Pielgrzymka mężczyzn i młodzieńców w Piekarach Śląskich

Śmiertelny wypadek w Elektrociepłowni Tychy

Stellantis uruchomi w fabryce w Gliwicach trzecią zmianę, zatrudni 600 nowych pracowników

Cosmicon – śląski festiwal fantastyki

Uczczono 150. rocznicę urodzin Wojciecha Korfantego

38 tys. kierowców skontrolowanych podczas akcji „Trzeźwość”

Zawaliła się część kamienicy w Bytomiu

Pościg za kierowcą, który prowadził pod wpływem amfetaminy

Dotarcie do zaginionych górników w kopalni Pniówku zajmie nawet pół roku; początek akcji w

Chasydzi będą modlić się przy grobie słynnego cadyka z Lelowa

Katowice – w tym roku rzadsze koszenie trawy w mieście

Pożegnano Jana Ludwiczaka – przewodniczącego „S” kopalni Wujek w 1981 r.

Uniwersytet Śląski i Sosnowiec przygotowały program wsparcia maturzystów

Politechnika Śląska podpisała umowę o współpracy z Grupą Beskidzką GOPR

Luterański ksiądz ze Szczyrku zbiera narty; ofiarowuje je innym

Zmarł Bogusław Wincenty Pyka ps. Bogdan

Śląskie – w Rybniku w 2022 r. najlepsze powietrze od kilkunastu lat

Śmiertelna ofiara pożaru w Będzinie

Hołd dla zamordowanych górników z kopalni Wujek

Ulicami Tarnowskich Gór przeszła Parada Górnicza

Na policję zgłosił się mężczyzna poszukiwany w związku z zaginięciem Iwony Wieczorek

Barbórka – tradycyjne święto górnicze

Wizyta szefa dyplomacji UE w Brzegu

Silny wstrząs w kopalni Janina – bez poszkodowanych

Zabrze – ktoś podpalił ponad 20 samochodów

Ostrzeżenia o bardzo złej jakości powietrza

Od 21 listopada trzy tygodnie bez tramwajów między Katowicami a Chorzowem

Rybnik i Żory zamierzają zamienić grunty i zmienić granice