W piątek minęła 102. rocznica ustanowienia autonomii Górnego Śląska – nadanej regionowi przez Sejm Ustawodawczy II RP w obliczu zbliżającego się plebiscytu, który miał zdecydować o przynależności państwowej Śląska. W sobotę ulicami Katowic przejdzie Marsz Autonomii, organizowany przez regionalistów.
Autonomia została ustanowiona na mocy ustawy konstytucyjnej Sejmu Ustawodawczego pod nazwą Statut Organiczny Województwa Śląskiego z 15 lipca 1920 r. Była to pierwsza w II Rzeczypospolitej ustawa konstytucyjna – uchwalona jeszcze przed Konstytucją dla całej Polski.
Statut Organiczny nadawał województwu szeroką autonomię w wielu dziedzinach życia. Na jego mocy m.in. powołano regionalny parlament – Sejm Śląski, uchwalający własny budżet, który zasilał Skarb Śląski. Wpływała do niego większa część pobieranych w regionie podatków.
Od 2007 roku w terminie zbliżonym do rocznicy uchwalenia Statutu, Ruch Autonomii Śląska (RAŚ) organizuje Marsz Autonomii. W najbliższą sobotę w południe jego uczestnicy wyruszą z katowickiego Placu Wolności, skąd ulicami miasta przejdą na Plac Sejmu Śląskiego, gdzie zaplanowano wystąpienia regionalistów.
Autonomiczne woj. śląskie fatycznie przestało działać we wrześniu 1939 r., wraz z okupacją i przyłączeniem do III Rzeszy, a formalnie – 6 maja 1945 r., kiedy komunistyczna Krajowa Rada Narodowa zniosła autonomię. Jej decyzją mienie Skarbu Śląskiego przejął Skarb Państwa. (it/pap)